معدن کرومیت فاریاب یکی از بزرگترین و مهم‌ترین معادن کرومیت ایران و خاورمیانه است که در استان هرمزگان، در نزدیکی شهرستان فاریاب قرار دارد. این معدن به دلیل داشتن ذخایر قابل توجه کرومیت و کیفیت بالای کانسنگ‌ها، نقش به‌سزایی در تامین صنایع فولاد، آلیاژسازی، و سایر صنایع وابسته به کرومیت در ایران دارد.
از ویژگی های بارز این معدن، تنوع نوع و کیفیت کرومیت استخراج شده است که باعث جذب سرمایه گذاری های مختلف و توسعه زیرساخت های منطقه ای شده است. علاوه بر این، استخراج و فرآوری کرومیت در این منطقه باعث ایجاد فرصت های شغلی و رونق اقتصادی در استان هرمزگان و مناطق اطراف شده است.
نوشته زیر به طور کامل معدن فاریاب منوجان را مورد بررسی قرار میدهد و جزئیاتی در مورد استخراج، اکتشاف و فرآوری این معدن را بیان میکند.
آنچه در این مقاله خواهید خواند
موقعیت جغرافیایی معدن کرومیت فاریاب
معدن کرومیت فاریاب، از بزرگترین منابع کرومیت ایران در جنوب استان کرمان و در شهرستان فاریاب قرار دارد. این معدن به روستای سبزان نزدیک است و حدود 70 درصد از کرومیت مورد نیاز کشور را تأمین میکند.
پس از پنج سال توقف به دلیل اختلافات سهامداران، فعالیت این معدن به‌تازگی از سر گرفته شده و به ایجاد اشتغال برای 25 کارگر منجر شده است. سنگ‌های استخراج شده از این معدن دارای عیار بالایی هستند و بیشتر به کشور چین صادر می‌شوند.
تاریخچه معدن فاریاب منوجان
معدن کرومیت فاریاب در سال 1393 به مجموعه معادن شرکت صنایع معدنی شهاب سنگ پیوست و از آن زمان به عنوان یکی از منابع اصلی تولید کرومیت مطرح شده است.
پس از پنج سال توقف به دلیل اختلافات سهامداران، فعالیت این معدن در سال 1402 از سر گرفته شد و ظرفیت تولید آن به 5000 تن در سال افزایش یافت. این معدن نزدیک به 70 درصد کرومیت کشور را تأمین میکند.
توقف تولید در معدن فاریاب منوجان
فعالیت معدن کرومیت فاریاب در سال 1393 به دلیل بروز اختلافاتی میان سهامداران متوقف شد. این مشکلات باعث تعلیق عملیات معدنی گردید، تا اینکه پس از پنج سال، با ورود دستگاه قضایی و تلاش برای رفع اختلافات، فعالیت معدن دوباره آغاز شد. تنظیم صورتجلسه‌ای برای ایجاد صلح و توافق میان طرفین، زمینه را برای از سرگیری عملیات معدنی فراهم کرد.
فعالیت معدن کرومیت فاریاب با پشتیبانی دستگاه قضایی و همکاری ناحیه مقاومت بسیج شهرستان فاریاب از سر گرفته شد. پس از پنج سال توقف به علت اختلافات میان سهامداران، نشستی با حضور مقامات قضایی و سهامداران برگزار شد که در نتیجه آن، صورتجلسه‌ای برای صلح و توافق بین طرفین تنظیم گردید.
این توافق به مختومه شدن پرونده‌های قضایی مرتبط با معدن انجامید و شرایط را برای آغاز مجدد فعالیت‌ها و اشتغال 25 کارگر فراهم کرد.
فرآیند اکتشاف کرومیت فاریاب
معدن کرومیت فاریاب در سال 1393 به مجموعه شرکت صنایع معدنی شهاب سنگ پیوست و از آن زمان فعالیت‌های اکتشافی جدیدی در آن آغاز شد. این معدن، به دلیل موقعیت جغرافیایی و ویژگی‌های زمین‌شناسی مطلوب، ظرفیت بالایی برای استخراج کرومیت دارد.
اکتشافات در بخش‌های دست‌نخورده معدن همچنان ادامه دارد و عملیات استخراج به صورت روباز و زیرزمینی صورت می‌گیرد. سنگ‌های استخراج‌شده با عیاری بین 38 تا 50 درصد، از کیفیت مناسبی برخوردار بوده و برای بازارهای داخلی و خارجی قابل عرضه هستند.
روش های اکتشافی
در معدن کرومیت فاریاب، از چندین روش اکتشافی بهره گرفته می‌شود:
- روش‌های ژئوفیزیکی
گرانی‌سنجی: به دلیل چگالی بالای توده‌های کرومیت، این روش در اکتشاف ذخایر کرومیت مؤثر است و می‌تواند به شناسایی ناهنجاری‌های گرانشی کمک کند.
مغناطیس‌سنجی: برای تشخیص ناهنجاری‌های مغناطیسی در سنگ‌های مادر به‌کار می‌رود و اطلاعاتی درباره ساختار زمین‌شناسی منطقه ارائه میدهد.
- روش‌های ژئوشیمیایی
این روش شامل سنجش غلظت کروم در نمونه‌های خاک و سنگ است؛ جایی که غلظت‌های بالاتر از 1000ppm می‌تواند نشانه کانی‌سازی کروم باشد. این روش‌ها در شناسایی و ارزیابی ذخایر کرومیت معدن فاریاب نقش مهمی دارند.
بیشتر بخوانید: بررسی جامع کانسارهای کرومیت
زمین شناسی معدن کرومیت فاریاب
معدن کرومیت فاریاب به دلیل موقعیت زمین‌شناسی ویژه خود در کمربند افیولیتی ایران و نزدیکی به سنگ‌های اولترامافیک، دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است.
این معدن با دارا بودن رگه‌های کرومیت به صورت عدسی و نواری و عیاری بین 38 تا 50 درصد، به یکی از اصلی‌ترین منابع کرومیت در کشور تبدیل شده است. فاریاب حدود 70 درصد از کرومیت ایران را تأمین میکند و با توجه به غنای بالای ذخایر، ظرفیت بالایی برای اکتشاف و استخراج بیشتر دارد.
استخراج کرومیت منوجان
استخراج از این معدن به دو شیوه روباز و زیرزمینی انجام می‌شود و ظرفیت تولید سالانه آن 5000 تن است. عیار سنگ‌های استخراج‌شده بین 38 تا 50 درصد بوده و برای صنایع داخلی و خارجی کیفیت مطلوبی ارائه میدهد. در سال‌های اخیر، حجم استخراج کرومیت از این معدن به‌طور قابل توجهی افزایش یافته و به 260 هزار تن در سال رسیده است که ارزآوری 52 میلیون دلاری به همراه دارد.
افزایش ظرفیت استخراج کرومیت در معدن فاریاب به چند عامل اصلی مرتبط است:
- رفع اختلافات سهامداران: پس از پنج سال توقف، با حمایت دستگاه قضایی و برگزاری جلسات صلح، اختلافات میان سهامداران برطرف شد و فعالیت معدن از سر گرفته شد.
- افزایش تقاضا: رشد تقاضای کرومیت در چین برای صنایع متالورژی و فولاد، موجب افزایش استخراج و صادرات این ماده معدنی شده است.
- توسعه زیرساخت‌ها: ایجاد پالایشگاه فروآلیاژهای کهنوج در نزدیکی معدن، فرآیندهای استخراج و تولید را بهبود بخشیده است.
بیشتر بخوانید: قیمت سنگ کرومیت
فرآوری معدن کرومیت فاریاب
فرآوری معدن کرومیت فاریاب شامل مراحل زیر است:
- خرد کردن سنگ معدن: ابتدا سنگ معدن کرومیت به قطعات کوچکتر خرد می‌شود تا اندازه آن کاهش یابد.
- جداسازی مغناطیسی: در این مرحله، با بهره‌گیری از خاصیت مغناطیسی، کرومیت از سایر مواد معدنی تفکیک می‌شود. این فرآیند می‌تواند به بازیابی تقریبا 90 درصد کرومیت کمک کند.
- فلوتاسیون: کرومیت در این مرحله از طریق فرآیند فلوتاسیون از دیگر مواد معدنی جدا می‌شود.
- تولید کنسانتره: محصول نهایی که کنسانتره کرومیت است، عیاری بین 40 تا 60 درصد کروم دارد و برای مصارف صنعتی آماده می‌شود.
این فرآیندها به بهبود کیفیت و افزایش ارزش کرومیت استخراج‌شده کمک می‌کنند.
اثرات زیست محیطی معدن فاریاب منوجان
فعالیت معدن کرومیت فاریاب ممکن است اثرات زیست‌محیطی قابل توجهی به دنبال داشته باشد:
- آلودگی آب و خاک: استخراج و فرآوری مواد معدنی می‌تواند باعث آلودگی منابع آب و خاک شود، به خصوص اگر مواد شیمیایی و زباله‌های معدنی به درستی مدیریت نشوند.
- تخریب زیستگاه‌ها: عملیات معدنی ممکن است منجر به تخریب زیستگاه‌های طبیعی و کاهش تنوع زیستی در منطقه، به ویژه در نواحی نزدیک به معدن گردد.
- گرد و غبار و آلودگی هوا: فعالیت‌های استخراج و حمل مواد معدنی می‌توانند گرد و غبار تولید کنند که بر کیفیت هوا اثر منفی گذاشته و سلامت ساکنان محلی را تهدید میکند.
مدیریت صحیح این اثرات برای حفظ محیط زیست و سلامت جامعه امری ضروری است.
اقدامات صورت گرفته برای کاهش اثرات منفی زیست محیطی
برای کاهش اثرات منفی زیست‌محیطی معدن کرومیت فاریاب، چندین راهکار مؤثر به کار گرفته شده است:
- استفاده از تکنولوژی‌های سبز: به کارگیری فناوری‌های نوین و دوستدار محیط زیست به منظور کاهش مصرف انرژی و بهره‌برداری از منابع تجدیدپذیر.
- مدیریت بهینه ضایعات: طراحی و ارتقای روش‌های مدیریت ضایعات و احداث سدهای باطله با رعایت استانداردهای ایمنی بالا به منظور جلوگیری از آلودگی منابع آبی و خاک.
- پایش مداوم محیط زیست: نظارت منظم بر کیفیت آب، خاک و هوا در اطراف معدن جهت شناسایی سریع مسائل زیست‌محیطی و پیشگیری از گسترش آن‌ها.
مالکیت معدن کرومیت فاریاب
شرکت صنایع معدنی شهاب سنگ مالک معدن کرومیت فاریاب است که این معدن را در سال 1393 به مجموعه معادن خود اضافه کرد. همچنین، علی محمدی مالک شرکت معادن فاریاب محسوب می‌شود و او یکی از بزرگترین تولیدکنندگان سنگ کرومیت و فروکروم در منطقه خاورمیانه است.
شرکت های دخیل در فعالیت معدن کرومیت فاریاب
علاوه بر شرکت صنایع معدنی شهاب سنگ که مسئول استخراج کرومیت از معدن فاریاب است، اطلاعات دقیقی درباره سایر شرکت‌های فعال در این معدن موجود نیست. با این حال، شهرستان فاریاب به دلیل داشتن معادن متعدد کرومیت، به عنوان یکی از بزرگترین ذخایر کرومیت ایران شناخته می‌شود.
طبق گفته مقامات محلی، حدود 70 درصد از کل کرومیت کشور در این منطقه واقع است و فعالیت‌های مختلف استخراج و فرآوری در آن جریان دارد.
