آنچه در این مقاله خواهید خواند
پیامدهای زیست محیطی استخراج طلا
معادن طلا علاوه بر جنبه های اقتصادی، میتوانند اثرات مخرب زیست محیطی را نیز به همراه داشته باشند. آلودگی هوا و آب، از بین رفتن تنوع زیستی، آلودگی منابع آب شیرین و حتی تخریب مناطق مسکونی، از بین رفتن جنگل ها، تخریب زمین های مرتع از جمله اثرات معادن طلا بر محیط زیست هستند.
استخراج طلا در معادن، میتواند سلامتی انسان ها و حیوانات را با خطری جدی مواجه سازد و حتی در برخی موارد باعث از بین رفتن گونه های جانوری شود. اهمیت انتخاب رویکردهایی پایدار و واقع بینانه و ارتقاء همکاری بین دولت، صنعت و جامعه محلی در فرآیند استخراج این ماده امری ضروری است.
در جهت کاهش اثرات زیان بار زیست محیطی استخراج معادن طلا، لازم است که اقداماتی صورت گیرد. استفاده از فناوری های پایدار، بازیافت مواد معدنی، استفاده از منابع انرژی تجدید پذیر و رعایت استانداردهای زیست محیطی همانند اخذ مجوزهای لازم و بازسازی مناسب از جمله این اقدامات هستند. رعایت این موارد در استفاده از منابع طلا، میتواند در حفظ محیط زیست بسیار کمک کننده باشند.
در حقیقت، ارزش اقتصادی و اجتماعی در این فعالیت، به نوعی در ترکیب با مسؤلیت اجتماعی باشد. یعنی بهره برداری از این منابع، در جهت حفظ منابع طبیعی باشد و کلیه اقدامات لازم برای به حداقل رساندن اثرات زیست محیطی استخراج طلا صورت گیرد.
نوشته زیر دیدی کلی درباره ی موادی که در فرآیند استخراج طلا سبب آلودگی می شوند و راهکارهایی برای خنثی سازی آنها ارائه می دهد.
بیشتر بخوانید: مطالعه موردی اثرات زیست محیطی استخراج طلای ارسباران
اثرات زیست محیطی معدنکاری طلا بر محیط زیست
طلا علاوه بر اثرات مثبت خود، میتواند اثرات زیانباری برای محیط زیست داشته باشد. این عوامل عبارتند از:
از بین رفتن منابع آب، اثرات مخرب اقلیمی، تخریب مناطق
1.از بین رفتن مابع آب
فرآیند استخراج طلا نیازمند مقدار زیادی آب می باشد. این فرآیند استخراجی می تواند باعث به خطر افتادن منابع آب شود.
مواد آلوده کننده در فرآیند استخراج طلا
جیوه (Hg)و آرسنیک (As) جزو موادی هستند که در فرآیند استخراج کانی های طلا مشکل آفرین بوده و در عین حال، حذف این مواد بسیار پرهزینه هستند. این مشکلات باعث شده است که در حال حاضر ملغمه جیوه در استخراج طلا، بسیار محدود شود.
تلوریم (Te)، تالیم (TI) ، بیسموت (Bi) ،پیروتیت(Pyrrhotite)، آنتیموان(Sb)، پیریت(Pyrite)، در صورتی که اکسید شوند و تشکیل سولفات و ترکیبات دیگری را بدهند، میتوانند یک منبع آلودگی در کانسار طلا باشند.
؟ممکن است که از خودمان بپرسیم که مشکل سازترین این مواد کدام است؟ در پاسخ باید گفت روش سیانیداسیون از خطرناکترین روش هایی است که در فرآیند استخراج طلا از سنگ طلا استفاده میشود. هر چند که این روش، یک راه حل گسترش یافته برای استخراج این ماده است، ولی در عین حال تهدیدی جدی برای محیط زیست محسوب میشود.
؟چرا با اینکه این روش سیانیداسیون برای محیط زیست و از همه مهمتر، سلامتی کارگران معدن تهدیدی جدی است اما باز هم مورد استفاده قرار میگیرد؟ دلیل اول اینکه این روش، برای کارخانه های فرآوری یک روش اقتصادی و در عین حال متالوژیکی است. دلیل دوم این است که بازیابی طلای بیشتری را از ملغمه طلا میشود که از کلریناسیون و روش برمیدی هم به مراتب آسانتر است.
آلودگی سیانید در معادن
سیانید با بوی مخصوص به خود (بوی بادام تلخ) میتواند در صورتی که به مقدار بسیار کم از حد معمولی خود بیشتر شود، قطعا کشنده باشد. مقدار کشنده آن در حدود 1mg.kg وزن موجودات زنده است. این ماده به صورت گسترده در فرآیند استخراج طلا به کار گرفته میشود.
در فرآیند استخراج به کمک سیانید این احتمال وجود دارد که مشتقات سیانید مثل تیوسیانات و سیانات تولید شود که به عنوان آلاینده در محیط زیست اثرگذار باشند. در صورتی که مقدار سیانید در پسآب های معادن کنترل نشود، میتوانند به آبهای زیرزمینی و سطحی نفوذ کرده و منابع آب را آلوده کند.
استفاده از سیستم تصفیه سیانوراسیون، بازیافت سیانید، استفاده از کاتالیزورها، استفاده از تکنولوژی نانو، مدیریت موثر در زباله ها و آموزش نیروی کار از اقداماتی هستند که در حال حاضر جهت کاهش مضرات سیانید انجام میدهند.
شکل 1 استخراج طلا به روش سیانوراسیون را نشان میدهد. اگر در این مرحله دقت کافی صورت نگیرد، محلول به دست آمده میتواند در شکلی زیان بار برای محیط واقع شود.

علایم مسمومیت سیانید
سیانید باعث مسمومیت های بسیار خطرناکی در محیط کاری می شود که اگر به موقع برای کاهش آن اقدامی صورت نگیرد می تواند کشنده باشد. برای مثال:
- تهوع
- سردرد
- سرگیجه و احساس خفگی
- تشدید ضربان قلب
- لرزش ماهیچه ها
روش های خنثی سازی آلودگی محلول های سیانید در پسآب های طلا
برای خنثی سازی این آلودگی ها راه های مختلفی وجود دارند که عبارتند از:
- سولفات آهن هفت آبه یا زاج سبز (FeSo4.7H2O):
ماده متبلور زاج سبز را، ابتدا در آب حل میکنند، سپس به محلول های سیانیددار اضافه میکنند تا نقطه ای که دیگر رسوب آبی رنگی ایجاد نشود و بعد ته نشین شدن، به آبهای سطحی اضافه میکنند.
- اوزون (O3):
واکنش با اوزون در حضور کاتالیزگرهایی که معمولا تعداد آنها به 10 عدد میرسد، انجام میگیرد. این کاتالیزورها در پسآب های استحصال طلا وجود دارند مانند کروم (Cr)، روی(Zn) و … .
- پراکسیدها:
پر اسید استیک، پراکسو دی سولفات، پراکسید هیدروژن در حضور یک سری از کاتالیزورهای معدنی همانند آلومینیوم، آهن و … .
از جمله مزایای این روش، این است که محصولات فرعی خطرناکی تولید نمی شود.
- پرمنگنات:
در این روش توجه ویژهای به PH واکنش میدهند و سعی میشود که PH واکنش بین 12-14 نگهداری شود.
؟اگر PH پایین تر از این مقدار باشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ اگر PH کمتر از این مقدار باشد سیانید دوگانه ( یون دی سیان) باقی میماند. این یون میتواند در واکنش مضر باشد.
- هیپوکلریت ( کلر در محیط قلیایی ) :
این روش در دنیا بیشترین کاربرد را دارد. معمولا PH در این روش 11 است.
آلودگی جیوه در معادن طلا
جیوه در معادن طلا یکی از خطرناکترین فلزهایی است که از راه های مختلف وارد محیط کاری میشود. این فلز از طریق ترکیب با سولفیدهای فلزی مثل پیریت در معادن مذکور تشکیل میشوند. ترکیبات این فلز از طریق میکرواورگانیزم ها به متیل مرکوری بدل میشود. در صورتی که خلوص این ترکیبات از PPb50 در آبهای سطحی بیشتر شود، تمام گیاهان آبزی را از بین خواهد برد.
توجه: در محیط کاری مقدار بخارات جیوه به هیچ عنوان نباید از 0.1 میلی گرم بر مترمکعب بیشتر شود. چون استنشاق آن سبب مسمومیت می شود.

آلودگی آرسنیک در استخراج معادن طلا
یکی دیگر از اثرات زیست محیطی استخراج معادن طلا پس از جیوه آرسنیک است. آرسنیک میتواند به دلیل سمی بودن آن سبب صدمات جبران ناپذیری در محیط کاری برای سلامتی کارگران معدن ایجاد کند. شود. مقدار خطرناک و کشنده در حدود 100mg است.
علایم مسمومیت آرسنیک
- اختلال شدید در عملکرد معده و روده
- استفراغ
- در مقدار زیاد باعث استخوانی شدن پوست بدن می شود.
راه حل های پیشگیری از مسمومیت آرسنیک
اولین اقدامی که باید برای کاهش اثرات زیست محیطی استخراج طلا در معادن صورت گیرد این است که، تهویه باید به طور دقیق و کامل صورت گیرد تا محیط کار از ذرات گردوغبار پاکسازی شود. و از دستکش های مخصوص محیط کار و ماسک ذرات معلق استفاده شود.
؟به نظر شما سیستم تهویه به چه صورتی باشد تا نتیجه مطلوبی حاصل شود؟ سیستم تهویه باید از نوع بسته باشد تا اثر مطلوبی را ایجاد کند.

اثرهای سمی استخراج معادن طلا در کارگران معدنی
در مقدار کم مسمومیتی ایجاد نمیکند، در صورتی که مقدار آن بیشتر از مقادیر درمانی شود اثرات زیر ایجاد میشود.
- ارغوانی شدن رنگ پوست
- یرقان، هپاتیت
- اسهال، استفراغ، زخم روده
- کاهش قند خون
- هماتوری و کم اداری
- در صورت تزریق داخل سیاه رگ میتواند سبب واکنش آنافیلاکتیک تولید آنی تولید کند.
- آپلارنی مغز استخوان
- خونریزی از مویرگ ها
نمودار 1 یک مقایسه بین سه روش آلودگی سیانید، جیوه، آرسنیک را نشان می دهد.

پیشنهادات
برای کاهش اثرات زیست محیطی استخراج معادن طلا می توان از راهکارهایی استفاده کرد. برای مثال:
- استفاده از فناوری های سبز که می تواند به استفاده کمتر از مواد شیمیایی و سمی کمک کند.
- مدیریت صحیح و مناسب پسماندهای معدنی
- سیستم های تصفیه آب پیشرفته برای کاهش خطرات سیانید
- وجود برنامه های منظم بازرسی و نظارتی
- آموزش درصت و صحیح و ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست
- بازسازی و ترمیم مناطق آسیب دیده
- حمایت از تحقیقات برای یافتن یک روش جایگزین پایدار و کم خطر استخراجی
نتیجه گیری
معادن طلا علاوه بر جنبه های اقتصادی، میتوانند برای محیط زیست، در صورتی که در استخراج آن ها اصول و قوانین لازم به درستی رعایت نشوند، بسیار مخرب باشند.
جیوه، آرسنیک و تالیم، تلوریم، بیسموت، پیروتیت، آنتیموان، و پیریت در صورتی که اکسید شود، از جمله موادی هستند که در فرآیند استخراج این ماده، میتوانند در شکلی مخرب برای محیط زیست ظاهر شوند.
در فرآیند استخراج معادن طلا، روش سیانوراسیون با اینکه مضرات زیادی برای محیط زیست دارد ولی به دلایلی دارای کاربرد بیشتری است. این روش برای کارخانه های فرآوری یک روش اقتصادی و متالورژیکی است و علاوه بر آن بازیابی در این روش بیشتر است.
از روشهای خنثی سازی محلول های سیانیدی میتوان از زاج سبز، پراکسیدها، پرمنگنات، هیپوکلریت و اوزون در واکنش های شیمیایی استفاده کرد.
واقعا مطالبش عالیه. خیلی از سایت ها رو گشتم ولی به این خوبی ندیدم. نیازهای اصلی یه کاربر که دنبال مطالب باشه تو این مقاله هست.👍👍👍
ممنون از دیدگاه ارزشمندتون. با ما همراه باشید هر هفته مقالات جدید منتشر میکنیم
سلام دوست دارم از مطالب ذکر شده در گزار شکار خودم استفاده کنم ممنون میشم کمکم کنید رفرنس دهی صحیحی داشته باشم
سلام وقت شما بخیر دوست عزیز. خوشحالیم که مطالب برای شما مفید واقع شده است .
اکتشافات ذخایر طلا نوشته دکتر علی اصغر حسنی پاک
بازیابی شیمیایی طلا و نقره نوشته سعادت خدا رحیمی
چند تا مقاله بین المللی معتبر در مورد نحوه تشخیص طلا در آزمایشگاه