مشخصات هندسی و لیتولوژی کانسار
معدن انگوران از نظر کیفی یکی از کانسارهای شاخص جهان به شمار میرود. کانیهای موجود در این کانسار به ترتیـب اهمیت عبارتند از: اسميتزونيت، كوارتز، هميمورفيت، سروزيت، اسفالريت، گالن، پيريت، آرسنوپيريت، ميمتيت، بويدانتيت، اسكورودايت، كانيهاي رسي، زينسيت و هيدروزينسيت.
اين كانسار از سه بخش اكسيدي، سولفوري و مخلوط تشكيل شده است. بخش اكسيدي در بالاترين قسمت كانسار، بخش سولفوري در پايينترين قسمت و بخش مخلوط بين آن دو قرار گرفته است.

معدن انگوران از لحاظ زمینشناسی و سنگهای موجود از تنوع زیادی برخوردار است. بطوریکه به فواصل کم از هم میتوان تودهسنگهای مختلف با خواص مقاومتی متفاوتی مشاهده نمود. لذا این امر باعث میگردد تا به منظور تسهیل در امر اجرا، متناسب با نوع سنگ و شرایط زمینشناسی محدوده معدن، از روش تیپبندی (ردهبندی ژئومکانیکی) استفاده گردد. لذا با توجه به اطلاعات موجود از لاگ گمانههای اکتشافی سطحی و دادههای ثبت شده توسط تیم کارگاهی و تلفیق آنها با مقاطع زمینشناسی از معدن، بخش عمده ماده معدنی و تودهسنگ دربرگیرنده آن در کلاسهای II و III قرار میگیرند. بطورکلی، ماده معدنی و تودهسنگ در برگیرنده آن در بخش زیرزمینی معدن سرب و روی انگوران، بخشی در کلاس II (تودهسنگهای با کیفیت متوسط به بالا: RMR بین 50 تا 60)، بخشی نیز در کلاس III (تودهسنگهای با کیفیت متوسط به پائین: RMR 35 تا 50) بخشی دیگر در کلاس IV (تودهسنگهای با کیفیت ضعیف: RMR<35) قرار میگیرند.
جدول یک: مشخصات لیتولوژیکی مربوط به سنگهای دربرگیرنده معدن سرب و روی انگوران
موقعیت | لیتولوژی سنگ | σc (Mpa) | ρ | GSI | RQD |
کمر بالا | سنگ آهک | 39.215 | 2.684 | 20 | 60 |
کمر پایین | شیست | 12.086 | 2.681 | 20 | 5.7 |
با توجه به بررسیهای انجام گرفته، حداقل 35% از بخش زیرزمینی معدن انگوران، در کلاس III و حتی پایینتر قرار گرفته است که این امر در انتخاب روش استخراجی تأثیرگذار خواهد بود و بررسی دقیقتر نوع سیستم نگهداری را میطلبد. در این راستا میتوان با توجه به مقادیر RMR، همزمان با پیشروی سیستم نگهداری را انتخاب و اجرا نمود.
جدول دو: طبقهبندی توده سنگها بر اساس RMR
کلاس I | تودهسنگهای با کیفیت خوب | RMR>60 |
کلاس II | تودهسنگهای با کیفیت متوسط به بالا | i50<RMR<60 |
کلاس III | تودهسنگهای با کیفیت متوسط به پائین | i35<RMR<50 |
کلاس IV | تودهسنگهای با کیفیت ضعیف | RMR<35 |
دادههای ورودی تحلیلهای گزارش حاضر، از گزارش زونبندی ژئومکانیکی سنگهای منطقه با توجه به اطلاعات حفریات و گمانههای موجود که به تایید کارفرما نیز رسیده است، استخراج شده است.
پارامترهای ژئومکانیکی
پارامترهای ژئومکانیکی استفاده شده در مدلسازی از روی مغزههای بدست آمده از حفاریها RQD (شاخص کیفی سنگ)، GSI (شاخص مقاومت زمینشناسی)، مقاومت فشاری و خصوصیات درزهها را اندازهگیری کرده است. جدول دو نشاندهنده پارامترهای تودههای سنگ بدست آمده از گمانهها است.
الف) کانسنگ سولفیدی ماسیو
کانسنگ ماسیوسولفاید، سنگی است که بهترین کیفیت ژئومکانیکی را در منطقه انگوران داراست. RQD آن 81% و GSI آن 55 بوده و تنها شکستگیهای جزئی دارد. مقاومت فشاری آن 40 مگاپاسکال است. چنین کیفیتی معمولا در سنگ ماسیوسولفاید احداث کارگاههای عریض را امکانپذیر میسازد.
ب) کانسنگ اکسیدی
این مواد از دگرگونی مواد معدنی سولفوره تولید شدهاند و دارای خصوصیات مکانیکی ضعیفتری هستند. دارای ,RQD 36% و GSI، 17 و مقاومت فشاری 5 مگاپاسکال میباشند.
پ) شیست
رفتار مکانیکی شیست متوسط تا خوب است. RQD آن 56% و GSI آن 50 و دارای مقاومت فشاری 75 مگاپاسکال هستند. با این مشخصات انتظار میرود تونلهایی که در شیست کمر پایین حفر میشوند احتیاج به نگهداری نداشته باشند. البته این مطلب در مناطقی که نزدیک کنتاکت و یا زونهای تکتونیزه قوی هستند متفاوت است و نیاز به سیستم نگهداری قوی دارد.
ت) سنگ آهک در محدوده معدن زیرزمینی انگوران، سنگ آهک و ماربل دارای خصوصیات ژئومکانیکی خوب هستند. RQD آن 59% و GSI آن 52 و دارای مقاومت فشاری 55 مگاپاسکال است. رفتار مکانیکی آنها خیلی مطمئن و رضایت بخش است و فقط ممکن است مشکلاتی در زونهای شکسته و یا کارستی بوجود آید.